Instrukcje dla pracowników służby zdrowia Craftsman 151 74982

Największa baza instrukcji BHP

Posiadamy największą bazę instrukcji bhp w Polsce, ponad 1200 tytułów dostępnych od ręki w wersji elektronicznej. Zapraszamy na zakupy do naszego sklepu internetowego.

Wszystkie instrukcje sprzedajemy w formie planszowej oraz elektronicznej do samodzielnego wydruku.

W tym artykule przedstawię informacje: co to jest instrukcja bhp, zasady jej sporządzania oraz udostępniania pracownikom. Obalę wszelkie mity, związane z tym dokumentem oraz zaprezentuję fakty, poparte przepisami prawa. A więc zaczynamy.

Co to właściwie jest instrukcja bhp?

Jest to nie mniej, nie więcej, jak dokument regulacji wewnątrzzakładowej. W zależności od specyfiki zakładu pracy i pracodawcy, instrukcja bhp występuje obok uchwały, zarządzenia, procedury i wytycznych. Jest to dokument z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, który jest tworzony do wykonywanej pracy (czynności) lub do danego stanowiska pracy, np. stolarz. Określa on najważniejsze zasady postępowania, aby zminimalizować ryzyko wypadku. W nomenklaturze słownikowej, oprócz nazwy instrukcji bhp, można również znaleźć określenie stanowiskowej instrukcji bhp – względem prawa oba te terminy są tożsame. Różnice mogę jedynie wynikać z czysto technicznego zastosowania, ponieważ przykładowo:

1. Instrukcja bhp dla spawacza gazowego – możemy ją taktować jako instrukcję stanowiskową.
2. Instrukcję bhp przy spawaniu gazowym – możemy ją traktować jako ogólną instrukcję bhp przy danej czynności.

Czy instrukcja bhp jest obowiązkowa w zakładzie pracy i wymagana przez prawo?

Tak, instrukcje bhp są obowiązkowe i mówi o tym najważniejszy dokument, obowiązujący pracodawcę i pracownika – Kodeks Pracy i akty wykonawcze do niego. Ale od początku…

Zgodnie z Kodeksem Pracy Art. 237⁴ § 2. „(…) Pracodawca jest obowiązany wydawać szczegółowe instrukcje i wskazówki dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy (…)”. I na tym założenia w/w Kodeksu Pracy kończy się, jeżeli chodzi o instrukcje. W dalszym ciągu nie mamy jednoznacznej odpowiedzi, czy instrukcje są obowiązkowe czy nie i czy na wszystkich stanowiskach. Przecież absurdalnym wydaje się, aby udostępniać pracownikowi instrukcję bhp przy obsłudze ołówka lub podczas przysłowiowego „oddychania”. Każdy wykonuje te czynności na co dzień i nie potrzebuje do tego żadnych instrukcji bhp.

Tutaj z pomocą przychodzi nam akt wykonawczy do Kodeksu Pracy, jakim jest Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W § 41. 1 jest zapisane:

(…) Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy dotyczące:

1. stosowanych w zakładzie procesów technologicznych oraz wykonywania prac związanych z zagrożeniami wypadkowymi lub zagrożeniami zdrowia pracowników;
2. obsługi maszyn i innych urządzeń technicznych;
3. postępowania z materiałami szkodliwymi dla zdrowia i niebezpiecznymi;
4. udzielania pierwszej pomocy.

(…)

Tym sposobem dotarliśmy do sedna problemu i mamy odpowiedź, że instrukcje bhp są obowiązkowe tam, gdzie wykonuje się prace, na których występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników.

Przy jakich pracach występuje zagrożenie wypadkowe lub zagrożenia zdrowia pracowników?

Powyżej ustaliliśmy, że instrukcje bhp wymagane są między innymi tam, gdzie występuje zagrożenie dla życia lub zdrowia pracowników. W jaki więc sposób, pracodawca ma ustalić jakie to są prace? Czym powinien się kierować, decydując, czy dane stanowisko pracy powinno się wyposażyć w stanowiskową instrukcję bhp, czy nie? W tym przypadku odpowiedź nie jest łatwa i może mieć wiele interpretacji prawnych, ponieważ prawo tej kwestii szczegółowo nie precyzuje. Co więcej, brak jest regulacji prawnych w tym zakresie. Nadal więc nie mamy odpowiedzi, czy należy zapewnić instrukcję bhp przy obsłudze ołówka lub podczas przysłowiowego „oddychania”.

Tutaj z pomocą przychodzi nam ocena ryzyka zawodowego na stanowisku pracy, którą musi przeprowadzić każdy pracodawca, na każdym stanowisku pracy, „bez wyjątku” – od tego nie ma odstępstw, bez względu na to, czy prace są bezpieczne, czy niebezpieczne. Celem takiej oceny jest, poprzez stosowanie odpowiednich środków ochrony, postępowanie w taki sposób, aby zmniejszać ryzyko wystąpienia wypadku. W wyniku takiej oceny pracodawca (zespół sporządzający dokumentację oceny ryzyka zawodowego) określa, czy pracownik powinien być zapoznany z instrukcją bhp, czy też nie. Reasumując – wcale nie jest łatwo zadecydować, na jakich stanowiskach pracy wymaga się instrukcji bhp.

Teraz możemy wrócić do kwestii naszego ołówka oraz „oddychania”, stawiając pytanie:

To w końcu instrukcja bhp jest wymagana, czy nie?

Moja odpowiedź brzmi: i tak i nie. Pewnie zapytasz dlaczego? Ponieważ odpowiedź będzie jednoznaczna dopiero wówczas, gdy przeprowadzimy ocenę ryzyka zawodowego na konkretnym stanowisku. Przykładowo: na stanowisku biurowym, gdzie występuje biurko, komputer i nasz ołówek, którego używamy okazjonalnie, taka instrukcja bhp przy obsłudze ołówka nie jest potrzebna, gdyż obsługa tegoż ołówka nie powoduje zdarzeń wypadkowych. Gdyby jednak nasz ołówek, był wykorzystywany np. w salonie tatuażu, gdzie wyznaczamy nim, np. trasę naszego przyszłego dzieła malarskiego i w dodatku robilibyśmy to w pobliżu oka, to niewątpliwie taka instrukcja bhp (przy obsłudze ołówka) jest wymagana. Wynika to z tego, że prawdopodobnie w ocenie ryzyka zawodowego wyjdzie nam, że ołówek stwarza zagrożenie ukłucia oka, zaprószenia oka, itp.

Podobnie wygląda kwestia „oddychania”. Na pierwszy rzut oka, taka instrukcja np. w pomieszczeniu biurowym byłaby absurdalna. Ale załóżmy, że pracownik jest nurkiem, albo pracuje w studniach kanalizacyjnych, gdzie stężenie tlenu jest bardzo niskie. W takich sytuacjach kwestie oddychania i zabezpieczania dróg oddechowym decydują o jego życiu lub zdrowiu. Wtedy właśnie taka instrukcja jest obowiązkowa.

Mam nadzieję, że dzięki tym prostym przykładom powyżej, wiesz już, kiedy i gdzie instrukcja bhp jest obowiązkowa. Reaguj na zalecenia PIP o wdrażaniu zbędnych instrukcji. Pamiętaj, że ich zbyt duża ilość może bardziej zaszkodzić, niż pomóc. Reaguj również na postępowanie swojego pracodawcy. Zwracaj uwagę na to, aby zapewnił Ci on odpowiednią instrukcję, jeżeli uważasz że jest ona niezbędna na Twoim stanowisku.

Jaka powinna być zawartość wzorcowej instrukcji bhp?

Skoro już wiemy kiedy i gdzie wymagana jest instrukcja, to przyjrzyjmy się teraz jej zawartości. Na krajowym rynku jest wiele producentów instrukcji, którzy w różnoraki sposób podchodzą do tego zagadnienia, co gorsze wielu z nich podchodzi do niego w sposób niezgodny z prawem, co oznacza że oferowane przez nich instrukcje są kompletnie bezwartościowe. Gdyby doszło do wypadku i okazało się, że instrukcja opracowana została niezgodnie z prawem, taki producent mógłby zostać pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Wiem, wiem, wielu producentów, czytających ten artykuł właśnie się śmieje, twierdząc, że to niemożliwe, bo za stan bhp w zakładzie pracy odpowiada pracodawca i to pracodawca udostępnia instrukcje bhp, a nie producent. Prawda jak zwykle leży pewnie gdzieś po środku. Lepiej nie być pociąganym do odpowiedzialności i od razu należy przygotować dokument jakim jest instrukcja bhp wzór w prawidłowy sposób.

Zawartość instrukcji bhp reguluje Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. 2 jest zapisane: (…) Instrukcje powinny w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać czynności, które należy wykonać przed rozpoczęciem danej pracy, zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy, czynności do wykonania po jej zakończeniu oraz zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających zagrożenia dla życia lub zdrowia pracowników. Instrukcje dotyczące prac związanych ze stosowaniem niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych powinny uwzględniać informacje zawarte w kartach charakterystyki tych substancji i preparatów (…).

Oznacza to, że instrukcje powinny zawierać następującą strukturę:

1. Czynności przed rozpoczęciem pracy;
2. Zasady i sposoby bezpiecznego wykonywania pracy;
3. Czynności po zakończeniu pracy;
4. Zasady postępowania w sytuacjach awaryjnych stwarzających niebezpieczeństwo.

Co w takim razie z instrukcjami, które takich zagadnień nie mają?

Odpowiedź jest prosta. Są wykonane niezgodnie z prawem i powinny zostać zwrócone producentowi. A teraz zapytam inaczej: co z instrukcjami bhp, które zawierają więcej punktów, niż wyżej wymienione? Dodatkowo znajdują się w nich, np.

1. Uwagi ogólne;
2. Podstawowe warunki bezpieczeństwa;
3. Czynności zabronione;
4. Uwagi końcowe.

Wielu producentów na rynku stosuje rozszerzoną strukturę. Te instrukcje będą wykonane zgodnie z prawem, ponieważ oprócz 4 podstawowych punktów, zawierają inne punkty dodatkowe, które mogą wynikać np. z charakterystyki danego stanowiska pracy lub zakładu, wpływając tym samym na poprawę bezpieczeństwa pracowników. Przepis § 41. 2 wskazuje nam tylko minimalną zawartość wzorcowej instrukcji bhp.

Dodam również, że zmiany w procesie technologicznym, zmiany konstrukcyjne urządzeń technicznych oraz zmiany w sposobie użytkowania pomieszczeń, powinny być poprzedzone oceną pod względem bezpieczeństwa i higieny pracy, w trybie ustalonym przez pracodawcę. Oznacza to również, że należy zaktualizować instrukcje bhp ponieważ one wpływają na przebieg oceny ryzyka zawodowego na stanowisku pracy. Co więcej: § 41. 1 jasno precyzuje, że” (…) Pracodawca jest obowiązany udostępnić pracownikom, do stałego korzystania, aktualne instrukcje bezpieczeństwa i higieny pracy (…)”. Co do tej kwestii nie ma żadnych wątpliwości.

Instrukcje BHP dostępne w sklepie

Posiadamy największą bazę instrukcji bhp w Polsce.

Kto opracowuje instrukcje stanowiskowe z zakresu bhp?

Ustawodawca nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia właściwych instrukcji bhp na stanowiskach pracy, ale nie wskazuje kto musi je opracować. Z przepisów obowiązującego prawa nie wynika obowiązek ich opracowania przez pracownika służby bhp, lecz jedynie obowiązek opiniowania instrukcji bhp. Kto zatem takie instrukcje powinien opracować?

Wyłącznie od pracodawcy zależy, komu zleci opracowanie instrukcji. Uważam, że najbardziej odpowiednią osobą do opracowania instrukcji bhp jest pracownik nadzoru, osoba znająca specyfikę pracy na danym stanowisku, sposób pracy danego urządzenia oraz zagrożenia z nim związane – np. kierownik działu itp. Oczywiście, przy współpracy z pracownikami obsługującymi dane urządzenie. Pracodawca może również zlecić wykonanie takich instrukcji specjalistom z zewnątrz, którzy przy udziale przedstawicieli pracowników macierzystego zakładu, stworzą instrukcje bhp, dostosowane do specyfiki konkretnego zakładu pracy. Należy pamiętać, że zgodnie art. 23711a §1 Kodeksu Pracy, pracodawca powinien skonsultować opracowane instrukcje z pracownikami lub ich przedstawicielami.
Zaleca się, aby treść instrukcji bhp przed jej wdrożeniem była skonsultowana z możliwie jak najszerszym gronem załogi, od kierownictwa firmy do szeregowego pracownika, a przede wszystkim z pracownikiem służby bhp.

FAKTY i MITY związane z instrukcjami bhp

1. Instrukcja bhp musi mieć kolor żółty z przekreślonym paskiem

Fałsz

Zgodnie z obowiązującym stanem prawnym w Polsce, przepisy nie precyzują formy graficznej instrukcji bhp. Co oznacza, że instrukcja może być opracowana w dowolnym kolorze i może zawierać dowolne elementy graficzne, np. logo firmy. Instrukcje powinny jedynie w sposób zrozumiały dla pracowników wskazywać określone czynności, czyli np. powinny być napisane w języku polskim. Chociaż prawo nie reguluje kwestii koloru, to przyjęło się, że kolor żółty jest dominujący w artykułach bhp i z reguły instrukcje z taką kolorystyką się tworzy.

2. Instrukcja bhp musi być jednostronicowa

Fałsz

To, ile instrukcja liczy sobie stron, zależy od specyfiki stanowiska pracy, czynników kształtujących to stanowisko i przede wszystkim od możliwych niebezpieczeństw z nim związanych. Instrukcja bhp powinna być tak sporządzona, by była łatwa w odbiorze dla wszystkich pracowników. Nie może składać się z prawniczych paragrafów. Każdy, kto się z nią zapoznaje, musi dobrze zrozumieć jej treść. Zatem nic nie stoi na przeszkodzie, aby instrukcje były wielostronicowe.

3. Pracownik ma obowiązek potwierdzić na piśmie zapoznanie się z instrukcją bhp

Fałsz

Jak wynika z art. 237⁴ Kodeksu Pracy, pracownik jest obowiązany potwierdzić na piśmie zapoznanie się z przepisami oraz zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy. Taki podpis pracownik składa na karcie szkolenie wstępnego bhp, potwierdzając tym samym udział w szkoleniu stanowiskowym. Żadne dodatkowe podpisy, poświadczające zapoznanie się z instrukcjami bhp nie są obowiązkowe. Bardzo często instrukcje bhp są traktowane przez „innych specjalistów” jako zasady bhp, a więc zapoznanie się pracownika z instrukcją bhp powinno być każdorazowo potwierdzone na piśmie – nie ma takiego obowiązku, a wszystkie dodatkowe dokumenty ponad kartę szkolenia wstępnego bhp mogą być traktowane jako niemające mocy prawnej.

4. Pracodawca ma obowiązek zatwierdzić i podpisać instrukcję bhp

Fałsz

O tym, że to na pracodawcy spoczywa odpowiedzialność wydawania szczegółowych instrukcji i wskazówek dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach pracy, pisaliśmy już powyżej. Brak jest jednak podstawy prawnej, nakładającej na pracodawcy obowiązek podpisywania i zatwierdzania instrukcji bhp. Wielu producentów instrukcji drukuje specjalne tabele z miejscem na podpis osoby upoważnionej do zatwierdzenia. Nie oznacza, że to jest złe. Pracodawca przecież jak chce, może nawet osobiście zatwierdzać wszystkie instrukcje. Kwestię drukowania tych miejsc na podpis, bardziej wymusił rynek i nieznajomość przepisów przez klientów, którzy wręcz żądali, aby takie miejsce pojawiło się na wydruku. Co więcej wielu „innych specjalistów” żąda, aby to producent podpisywał się na instrukcji bhp, co jest absurdalne. Przecież to nie producent odpowiada za stan bhp w firmie i to nie producent odpowiada za zapewnienie aktualnych, dostosowanych do specyfiki zakładu instrukcji bhp.

5. Instrukcja bhp musi wisieć na ścianie przy każdym stanowisku pracy

Fałsz

Sposób i formę udostępniania pracownikom aktualnych instrukcji bhp ustala pracodawca i wcale nie musi to być ściana obok stanowiska pracy. Możliwe jest wiele sposobów spełniających wymóg § 41. 1. Może to być:

1. Udostępnienie pracownikom instrukcji bhp w wersji planszowej bezpośrednio przy stanowiskach, maszynach i urządzeniach, których te instrukcje dotyczą, np. na szafce, w biurku, na maszynie, itp.,
2. Udostępnienie pracownikom instrukcji bhp w segregatorze bhp, z którymi pracownicy byliby zapoznawani przed rozpoczęciem pracy na danych stanowiskach związanym z użyciem maszyn i urządzeń, i które byłyby dostępne we wskazanym przez pracodawcę miejscu przez cały czas pracy pracowników,
3. Przekazanie pracownikom instrukcji bhp w wersji elektronicznej poprzez umieszczenie ww. instrukcji w intranecie zakładowym, do którego mieliby dostęp wszyscy pracownicy poprzez wewnętrzną sieć komputerową.

PODSUMOWUJĄC:

To ważne, by instrukcje bhp, które zdecydujesz się zakupić, były nie tylko tanie, ale również zgodne z wymogami prawnymi. Sklep BHPEX daje Ci taką gwarancję. W naszej ofercie jest kilka tysięcy instrukcji bhp, dotyczących najróżniejszych stanowisk pracy:

1. Instrukcje bhp w wersji planszowej, gotowej do zawieszenia. Posiadają one specjalne „lepce” na odwrocie – dzięki nim instrukcja może bezpiecznie zawisnąć na ścianie. Wykonano je z materiału odpornego na ścieranie i złe warunki atmosferyczne.
2. Instrukcje bhp w wersji elektronicznej do pobrania, w formacie pdf. Taką instrukcję możesz wydrukować dowolną ilość razy, wysłać mailem lub zamieścić w wewnętrznej sieci komputerowej pracodawcy (Intranet).

Zapraszamy do naszego sklepu bhp.